Alçak gerilim (AG) panolarında devre güvenliğinin temel elemanlarından biri otomatik devre kesicilerdir. Endüstriyel tesislerde, ticari yapılarda ve konut uygulamalarında iki ana devre kesici grubu öne çıkar: MCB (Miniature Circuit Breaker) ve MCCB (Molded Case Circuit Breaker).

Her ikisi de aşırı akım ve kısa devre koruması sağlasa da, kullanım amaçları ve çalışma kapasiteleri farklıdır. Yanlış seçilen devre kesici, hem ekipman güvenliğini riske atar hem de işletme sürekliliğini tehdit eder. Bu nedenle tasarım ve saha uygulamalarında bu farkları doğru anlamak kritik önem taşır.

MCB (Miniature Circuit Breaker) Nedir?

MCB, küçük akım değerlerine sahip hatların korunması için tasarlanmış kompakt otomatik sigortadır.

Özellikleri:

• Genellikle 6A – 125A aralığında üretilir
• Sabit termik ve manyetik trip değerleri vardır
• Kompakt tasarım, DIN ray montajına uygun
• Konut, ticari ve hafif endüstriyel uygulamalarda kullanılır

Kullanım alanları:

• Aydınlatma devreleri
• Priz hatları
• Küçük güç tüketen ekipmanlar
• Ofis ve bina elektrik tesisatları

MCB’nin temel amacı, son kullanıcı ve ekipman güvenliği sağlayarak küçük ölçekli devreleri kısa devre ve aşırı akıma karşı korumaktır.

MCCB (Molded Case Circuit Breaker) Nedir?

MCCB, daha yüksek akım değerleri ve endüstriyel yükler için üretilmiş, ayarlanabilir yapıda güçlü bir devre kesicidir.

Özellikleri:

• Tipik olarak 160A – 1600A aralığında üretilir
• Yüksek kesme kapasitesi (kA)
• Termik ve manyetik trip ayarı yapılabilir
• Büyük boyutlu, pano içi montaja uygun
• Endüstriyel ekipman ve ana dağıtım panolarında kullanılır

Kullanım alanları:

• Motor besleme devreleri
• Ana dağıtım panoları
• Endüstriyel yük merkezleri
• PV/GES ve UPS giriş/çıkış koruma devreleri
• MCCB, yüksek kısa devre akımlarının bulunduğu ortamlarda güvenli kesme ve selektivite sağlar.

MCB vs MCCB: Temel Teknik Farklar

Seçim Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?

Doğru devre kesici seçimi şu kriterlere göre yapılmalıdır:

• Beklenen nominal akım değerleri
• Kısa devre kesme kapasitesi (kA)
• Selektivite gereksinimi
• Uygulama alanı (konut / sanayi)
• Motor koruma senaryoları
• Ortam sıcaklığı ve çalışma koşulları
• Özellikle endüstriyel uygulamalarda ayarlanabilir termik-manyetik değerler, MCCB’nin tercih edilmesinin ana nedenidir.

Sonuç

AG panolarında MCB ve MCCB aynı amaca hizmet eder fakat aynı sınıfta ekipman değildir.

MCB: Küçük ve orta güç devrelerinde standart koruma

MCCB: Yüksek akım, yüksek kısa devre kapasitesi ve ayarlanabilir koruma

Doğru koruma elemanını seçmek, tesis güvenliği, enerji sürekliliği ve ekipman ömrü açısından kritik önem taşır.

SORU 15. Bir AG panosunda MCB (Miniature Circuit Breaker) ile MCCB (Molded Case Circuit Breaker) arasındaki temel fark nedir?

(a) MCCB sadece kaçak akıma karşı koruma sağlar

(b) MCB küçük akımlar için, MCCB ise yüksek akımlar için kullanılır

(c) MCB kısa devrelere karşı koruma sağlayamaz

(d) MCCB yalnızca kontrol devrelerinde kullanılır

Cevap: b) MCB küçük akımlar için, MCCB ise yüksek akımlar için kullanılır

Açıklama:

• MCB (Miniature Circuit Breaker): Küçük akımların geçtiği devrelerde kullanılan mini otomatik devre kesicidir. Genellikle 125 A ve altındaki akımlar için tercih edilir. Aşırı akım ve kısa devreye karşı koruma sağlar.
• MCCB (Molded Case Circuit Breaker): Yüksek akım taşıma ve kesme kapasitesine sahip kompakt devre kesicidir. Genellikle 160 A ve üzeri devrelerde kullanılır. Termik ve manyetik koruma ayarları yapılabilir ve yüksek kısa devre akımlarında devreyi güvenle keser.

🔎 Kısacası; MCB daha çok konut ve küçük ölçekli devrelerde, MCCB ise endüstriyel ve yüksek güçlü sistemlerde tercih edilir.